Artearen Historia

ARTEAREN Hª PROGRAMAZIOA

1. Arte klasikoa: Grezia eta Erroma; horien eragin historikoa

Greziako arkitektura eta eskultura, eredu klasikoa osatzeari bereziki erreparatuta.

Erromatar arkitektura eta eskultura

Margolaritza helenistiko-erromatarra

* “Klasizismoaren eragin historikoa” diogunean, ulertu behar dugu antzinako munduak Erdi Aroko artean gauzatutako proiekzioei, eta bereziki, Mendebaldeko Inperioaren azken lanen eta arte erromanikoaren arteko mendeetan gauzatutako erromatar mundukoei buruzko informazioa jaso beharko dutela ikasleek; laburbilduta bada ere. Ariketako galderen edo irudi-iruzkinen helburu zehatzak izango ez diren arren, ikasleek ezinbestean ezagutu beharko dituzte mendebaldeko artearen historiaren funtsezko zenbat gertakari: besteak beste, Goi Erdi Aroan Antzinaroan eratutako eredu arkitektoniko batzuk transmititu izana (basilikak edo oin zentraleko eraikinak) edo garai horretako arte plastikoetan sumatzen den tentsioa; hain zuzen, herentzia klasikoaren eta Inperioko azken denboraldiko artean nagusi diren joera eskematizatzaileen artean, germaniar herrien arte-tradizioetan edo Bizantziar Inperioaren artean. Kontu hauei buruzko ikuspegi orokorra izatea nahikoa izango da erromatar artearen azken lanen eta arte erromanikoaren sorreraren arteko espazio kronologiko zabala ulertzeko.

2. Erdi Aroko kristau-artea: ikonografia bat eratzea**. Erromanikoa eta Gotikoa. Done Jakue bidea eta horrek Euskal Herrian duen eragina

Arkitektura, eskultura eta margolaritza erromanikoak, Done Jakue bideko lanei bereziki erreparatuta

Arkitektura eta eskultura gotikoak. Katedrala: arteak uztartzearen eredua

Margolaritza gotikoaren bilakaera

Margolaritza gotikoaren bilakaera

** Gai honen hasierako atala: “Erdi Aroko kristau-artea: ikonografia bat osatzea”. Hain zuzen, hasierako garaietatik irudi kristauen genesia azaldu beharko da, eta baita Protobizantziar eta Bizantziar aroetan izan zuen heldutasuna eta Prerromanikoan izan zuen bilakaera ere. Fase hauek ere ez dira sarrera-probako ariketarako helburu; ondorioz, argi dago kristau-artea ulertzeko ezinbesteko azalpen ikonografikoak arte erromanikoko lanen artean txertatu beharko direla.

(Atal honetako gai guztietan, ikasleek erakutsi beharko dute oro har Espainiako eta zehazki Euskal Herriko arte-adierazpen horien proiekzioa ezagutzen dutela).

3. Arte islamikoa

Arte islamikoa: ezaugarri orokorrak. Arte islamikoa Al Andalusen

4. Errenazimentua: ezaugarri klasikoak berreskuratzea eta ordezkaritza-sistema berriak bilatzea. Italiako esanahia. Errenazimentua Espainian eta Euskal Herrian

Errenazimentuko eta Manierismoko arkitektura

Errenazimentuko eta Manierismoko eskultura

Errenazimentuko eta Manierismoko margolaritza

(Atal honetako gai guztietan, ikasleek erakutsi beharko dute oro har Espainiako eta zehazki Euskal Herriko arte-adierazpen horien proiekzioa ezagutzen dutela).

5. Barrokoa: sortze-fokuak eta Europako aldagaiak. Barrokoa, gure ingurunean

Arkitektura barrokoa

Eskultura barrokoa

Margolaritza barrokoa

(Atal honetako gai guztietan, ikasleek erakutsi beharko dute oro har Espainiako eta zehazki Euskal Herriko arte-adierazpen horien proiekzioa ezagutzen dutela).

5. BLOKEA: ARTE GARAIKIDEAN BIZIRIK IRAUNDAKOAK ETA GERTATUTAKO ALDAKETAK

Arkitektura neoklasikoa

Arkitektura historizista eta eklektikoa

Arkitektura modernista

Abangoardiako arkitektura: Gropius, Le Corbusier, Mies eta Wrigth

XIX. eta XX. mendeetako euskal arkitektura eta hirigintza

Eskultura neoklasikoa: Canova. Inpresionismoko eskultura: Rodin

Abangoardiako eskultura: Brancusi, Picasso, Boccioni, Duchamp, González

Giacometti eta Moore

Euskal eskultura: Txillida, Oteiza eta Basterretxea

Margolaritza neoklasikoa: David. Margolaritza erromantikoa: Delacroix

Goya

Margolaritza errealista: Courbet. Margolaritza inpresionista:

Margolaritza postinpresionista:

Euskal margolaritza: Arteta, Zubiaurre eta Zuloaga

Abangoardia historikoak: Espresionismoa, Fauve, Kubismoa, Abstrakzioa eta Surrealismoa

Bigarren abangoardiak: Espresionismo abstraktua, Pop Art eta joera ez-objektualak

EUSKAL HERRIKO IRUDI GOMENDATUAK

4. blokea

Lekeitioko Andra Mariaren Zeruratzea

Bilboko Santiago Katedrala

Lekeitioko Andra Mariaren Zeruratzeko erretaula

Estibalizko Ama Birjinaren Santutegia

Gasteizko Andra Maria Katedrala

Oñatiko San Migel

Lizarrako San Migel

Aralarko San Migel Santutegiko erretaula

Andre Maria Zuria. Gasteiz

Bilboko Enkarnazioa

Oñatiko Unibertsitatea

Gasteizko Eskoriatza-Eskibel Jauregia

Zumaiako erretaula. J. Antxieta

Andra Mariaren Basilika. Donostia

Loiolako Basilika. Azpeitia

Juan de Mesaren Kristo. Bergara

San Nikolas Eliza. Bilbo

Valdespina Jauregia. Ermua

5. blokea

Gasteizko lehenengo zabalgunea

Donostiako Udaletxea

Arantzazuko Basilika

Bilboko lehenengo zabalgunea

Bizkaiko Zubia. Portugalete

Briñas Eskola Taldea. Bilbo

J.C. Arriagari omenaldia. Francisco Durrio. Bilbo

Haizearen orrazia. E. Txillida

Kutxa Metafisikoa. J. Oteiza

Noaillesko kondesa. I. Zuloaga

Burceñako zubia. A. Arteta

El Cho. A. Guiard

Zaldiak. F. Iturrino

Jatetxea. J. Díaz de Olano

Emaztea eta alaba, gelan. A. Ortiz de Echagüe

Askaria. V. Zubiaurre

Suak. D. de Regoyos

Urrutia eta Aranoa, Uzelairentzat paratuta. J. Mª Uzelai